Kippen

Project Mestschuifel en stofbadhuis


In samenwerking met Wageningen Livestock Research ontwikkelen we een Mestschuifel in combinatie met het Stofbadhuis. Door gebruik te maken van de Mestschuifel en het Stofbadhuis kunnen kippen schoner scharrelen en stofbaden in een dikkere laag substraat. Met deze methode krijgen de kippen een scharrel- en stofbadgebied waarin ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen, en tegelijkertijd kan de pluimveemest dagelijks (meermaals) verwijderd worden. Op deze manier wordt de voornaamste bron van fijnstof én ammoniak in en uit de pluimveestallen weggenomen, waardoor ook de emissies significant lager zullen zijn.

In een praktijkpilot in Lunteren worden Mestschuifel en Stofbadhuis momenteel langdurig in een kleine commerciële pluimveestal getest en verder geoptimaliseerd (zie verderop: beschrijving praktijkpilot). Ook zullen indicatieve metingen worden uitgevoerd om het reducerend effect van de Mestschuifel op de emissie van fijnstof en ammoniak te bepalen.

Mestschuifel 2

Voordelen van de Mestschuifel en het stofbadhuis

  • Beter voor de dieren : De combinatie van Mestschuifel en Stofbadhuis zorgt voor een verbetering van het stalklimaat (minder ammoniak, fijnstof en endotoxinen). Daarnaast zorgt de combinatie er ook voor dat de aparte functiegebieden voor stofbaden en scharrelen aantrekkelijker en geschikter worden. In het Stofbadhuis wordt stofbaden veel aantrekkelijker omdat er langdurig een diep (10-20 cm) en zeer geschikt substraat kan worden aangeboden. Dat is nu in de huidige pluimveehouderij, in geen enkel ander systeem op permanente basis overdekt beschikbaar. De beschutting van de stofbadunit, het eenrichtingsverkeer en de grote lengte moeten er ook voor zorgen dat stofbadgedrag vaker ongestoord en volledig kan worden uitgevoerd. Het scharrelsubstraat in de rest van de stal (houtsnippers) is gevarieerder, en wordt door de Mestschuifel regelmatig omgewoeld waardoor het materiaal interessant blijft. Door de grootte van de deeltjes in het scharrelsubstraat moet er ook harder gewerkt worden om beloningen als graankorrels e.d. te vinden. Dat ‘werken voor eten’ draagt bij aan de uitvoering van hoog gemotiveerd gedrag en positief welzijn. De techniek plus het substraat maken het daarnaast mogelijk om het substraat nog verder (geautomatiseerd) te verrijken met beloningen en uitdagingen. We verwachten verder dat een uitdagender scharrelgebied als dit ook bijdraagt aan het tegengaan van pikkerij en kannibalisme in een koppel kippen. Tot slot is het substraat hygiënischer zodat de parasitaire druk wordt verlaagd, en mogelijk positieve effecten heeft op pootgezondheid. Speciaal voor biologische kippen kan dat helpen in de gezondheid, mede gezien de steeds verdere beperking van toegestane middelen tegen parasieten en wormen.
  • Beter voor het milieu: Omdat de mest zeer frequent uit de stal kan worden gehaald, wordt de belangrijkste bron van fijnstof en ammoniak weggenomen. Dit verbetert het binnenklimaat van de stal voor mens en dier, maar leidt ook tot een aanzienlijke reductie van de emissie van deze stoffen naar buiten. Een en ander is nog niet bemeten, maar op grond van theorie en schattingen uit het eerdere demo-experiment verwachten we emissiereducties (legpluimvee) voor ammoniak uit het scharrelgebied1 van 70-90%, voor fijnstof van 80% en voor geur: 50%.
  • Beter voor de pluimveehouder: Omdat een schoner stalklimaat ook van belang is voor de gezondheid van mensen. De Mestschuifel kan bovendien bijdragen aan het verminderen van buitennest-eieren, wat een verlichting van de arbeidslast van de pluimveehouder betekent. Het Stofbadhuis leidt mogelijk juist tot meer buitennest-eieren, maar we denken dat dit met een goed ontwerp binnen de perken blijft. Wat betreft de kosten verwachten we dat deze technieken zeker concurrerend kunnen zijn met andere emissie-reducerende technieken, uitgedrukt in euro’s per procent emissie-reductie. Het betreft namelijk tamelijk basale techniek (vergelijkbaar met de bestaande en veelgebruikte strooiselschuif) in combinatie met houtsnippers en een afvoersysteem (vijzel). De geoogste droge mestdeeltjes zijn bovendien potentieel te verkopen als grondstof voor mestkorrels. Ook het Stofbadhuis en bijbehorend substraat zijn niet ingewikkeld, en zijn robuust te ontwerpen.

Beschrijving praktijkpilot


In moderne volièrestallen (bij toepassing van bijv. E2.11.3) met mestbandbeluchting en regelmatig afdraaien is de ammoniakuitstoot vanuit de mest op de mestband al vrijwel stilgelegd. Toepassing van de Mestschuifel vermindert de dan nog resterende ammoniakemissie uit de strooisellaag door de bronaanpak. Zonder de combinatie met mestbandbeluchting en regelmatig afdraaien zal het reducerende effect op de stalemissie zo’n 40% zijn.

Looptijd

  • Fase B (de praktijkproef) loopt van 1-8-2025 t/m 31-12-2025. Publieke rapportage volgt uiterlijk 1-3-2026, in ieder geval op deze webpagina. Resultaten (behoudens vastgelegde IP) worden gratis beschikbaar gesteld aan alle ondernemingen die in de betrokken sector of subsector actief zijn.
  • Fase C (proefstallen en emissieactor) volgt hopelijk daarna (afhankelijk van financiering)

Voor meer informatie neem contact op met: j.van rooij@aeres.nl of e.topelberg@aeres.nl.

Partners in dit project